Dijitalleşen Tarih ve Etkileri

                                            Dijitalleşen Tarih ve Etkileri


Dijitalleşme, dönemimizde yeni bir çağ başlatmıştır. Dijitalleşmenin elverişli olduğu sıralarda tarih de dijitalleşmeye, tarihi ürünler dijital ortamlarda sunulmaya başlanmıştır. Bilgi Çağı’nın henüz başlangıcında olduğumuz, yaşamakta olduğumuz bu dönemde, mevcut bilgi, toplum ve kültürün geniş çapta değişime uğramasıyla karşı karşıya bulunuyoruz. Bu değişim, tarihin toplum hayatında daha geniş çaplı ve yaratıcı rol oynayabilme potansiyeline sahip olduğu bir döneme de işaret etmektedir. Dijital Çağ diye de adlandırdığımız Bilgi Çağı’nda, tarihin toplumu değiştirici rolünü iyi oynaması ancak, tarih araştırmalarında dijital yöntemlerden faydalanılması, ürünlerinin de dijital ortamlarda sunulması ile mümkün olabilecektir


Şimdi bu yönleri ayrıntılı bir şekilde inceleyelim


Olumlu Etkileri:

1: Zengin İçerik ve Ulaşılabilirlik

Dijitalleşme öncesi tarih araştırmaları daha dar kapsamlıydı. Kaynaklar daha sınırlı, böylelikle bilgi daha sınırlıydı. Aynı zamanda her isteyen bu kaynaklara ulaşamıyordu. Kütüphanelere ulaşım gerekiyordu (her şehirde iyi bir kütüphane olmayabilir). Dijitalleşme ile tarih araştırmacıları daha fazla kaynağa ulaşabilme hakkı kazanarak daha fazla bilgi topladı ve daha geniş kapsamlı araştırmalar gerçekleştirdi. Artık arşivler, müzeler ve kütüphaneler dijital ortamda bulunuyor. Hem araştırmacılar hem de meraklılar sadece bir tıklama ile bu kaynaklara ulaşabiliyor. Böylece coğrafi sınırları aşarak tarih öğrenebiliyoruz.

2: Tarama ve Analiz Kolaylığı

Dijitalleştirme, büyük veri kümelerinin analiz edilmesini epey kolay hale getirmiştir. Çeşitli dijital analiz yöntemleri bulunmaktadır. Büyük veri kümelerinin analizi için metin analizi ve istatiksel analiz kullanılır. Bu yöntemle bir çok kaynak kolayca taranabilir.

3: Etkileşimli Araştırmalar

Birbirleriyle bağlantılı uzantılar, görsel araçlar ve yazılar bize daha etkileşimli bir öğrenim sunar. Daha zengin bir anlatıma sahip olan sunumlar gerçekleştirilebilir, böylelikle tarihi daha geniş kapsamda ulaştırabiliriz. Örneğin videolar ve görsellerle okuma yazma bilmeyen bireylere, dinleme metinleri ile görme engellilere tarih eğitimi verilebilir.

Dijitalleşmenin Avantajları Nelerdir?

Dijitalleşmenin avantajları arasında hız, verimlilik, erişilebilirlik, esneklik ve yenilikçilik yer almaktadır. Dijitalleşme, insanların işlemlerini hızlı bir şekilde gerçekleştirmesini ve zaman kaybı yaşamadan verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. Bu sayede, işletmeler müşterilerine daha iyi hizmet sunabilir ve rekabet güçlerini artırabilir. Dijitalleşmenin avantajlarını madde madde açıklayacak olursak:

  • Hız: Dijitalleşme sayesinde işlemler daha hızlı gerçekleştirilir. 
  • Verimlilik: Dijitalleşme, işlemlerin daha verimli bir şekilde yapılmasını sağlar. 
  • Erişilebilirlik: Dijitalleşme, bilgiye ve kaynaklara daha kolay erişim sağlar. 
  • Esneklik: Dijitalleşme, işlemlerin daha esnek bir şekilde yapılmasını sağlar. 
  • Yenilikçilik: Dijitalleşme, yeni iş modelleri ve iş fırsatları yaratır

Yukarıda belirtilen ve açıklanan dijitalleşmenin avantajlarını dijitalleşen tarihte de görebilmekteyizdir. Bu avantajlar tarihe uyarlandığında dijitalleşen tarih sayesinde;
-Bilgiye daha kolay ulaşılmaktadır.
-Yapılan işlemler daha hızlı gerçekleşmektedir bu sayede zaman verimli kullanılmaktadır
-Yaptığımız araştırmalar daha verimli olmaktadır
-Daha fazla bilgiye ve daha fazla kaynağa ulaşım sağlanmaktadır
-Dijitalleşme sayesinde yeni bakış açıları ve düşünceler geliştirilmektedir.





Olumsuz Etkiler:

1: Güvenilirlik Sorunları ile Bilgi Kirliliği

Kısıtlama olmayan herkese açık bir platform oluşturulduğunda insanlar istedikleri bilgileri internete yazıp yükleyebilirler. Böylece bilgi kirliliği oluşur. Bu, tarih araştırmacılarına bir dezavantaj oluşturur. Hangi bilginin doğru, hangisinin yanlış olduğunu bilemezler. Böylelikle kaynak belirtmemiz önemlidir. Aynı zamanda dijitalleşmenin çok yaygın olduğu dönemimizde bilginin dijital ortamlarda saklanması daha da zor hale gelmektedir. Bilgilere sızma, değiştirme, propaganda, yalan, vb. dikkatli olmamız gereken bazı zararlara örnektir.

2: Dijital Bağımlılık

Dijital bağımlılıkla hareket eden tarihi araştırmacılar, eski tarihi araştırmacıların kullandığı geleneksel yöntemlerden vazgeçerek daha yüzeysel bir araştırmaya yönelebilirler. Son zamanlarda büyük bir evrim geçiren yapay zeka sistemi, tarihi araştırmacılar yerine onların işlerini yapmak için kullanılabilir, bunun da dijital yöntemlere olan bağımlılığımızı ve tembelliğimizi gösterdiğini düşünmekteyim. Dijitalleşmenin olumsuz etkilerinden biri de bu tembelliğimize destek vermesidir.

3: Dijital Erişimin Eşitsizliği

Eğer tarihi araştırmalar eskisi gibi basılmaya devam edilmez, kitaplaştırılmaz ve sadece dijital ortamda tutulursa o zaman dijital erişime sahip olmayan tarihe meraklı bireyler bu tarihi araştırmalara ulaşamayacaktır. Herkesin dijital kaynaklara erişemeyeceğini bilmeli, ve her bireyden dijital erişime ulaşabilmesi beklenemezdir. Dijital erişime sahip olamayan araştırmacılar ve öğrenciler için bu bir dezavantaj olacaktır.

Dijitalleşmenin Dezavantajları Nelerdir?

Dijitalleşmenin dezavantajları arasında güvenlik sorunları, bağımlılık, özel hayatın gizliliği ve dijital uçurum yer almaktadır. Dijitalleşme, internetin kullanımı ile artan siber suçlar, çevrimiçi tehditler, veri ihlalleri gibi güvenlik sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Ayrıca, dijital teknolojilerin kullanımı bağımlılık yaratabilir ve özellikle çocuklar ve gençler için riskli olabilir. Dijitalleşmenin dezavantajlarını madde madde açıklayacak olursak:

  • Güvenlik sorunları: Dijitalleşme, internetin kullanımı ile artan siber suçlar, çevrimiçi tehditler, veri ihlalleri gibi güvenlik sorunlarını da beraberinde getirmektedir. 
  • Bağımlılık: Dijital teknolojilerin kullanımı bağımlılık yaratabilir ve özellikle çocuklar ve gençler için riskli olabilir.
  • Özel hayatın gizliliği: Dijitalleşme, özel hayatın gizliliği konusunda sorunlar yaratabilir. .
  • Dijital uçurum: Dijitalleşme, bazı kişilerin dijital teknolojilere erişememesi veya kullanamaması sonucu dijital uçurum olarak adlandırılan bir eşitsizliğe neden olabilir. 
  • Teknolojik hatalar: Dijitalleşme, teknolojik hatalara da neden olabilir. 
Yukarıda belirtilen ve açıklanan dijitalleşmenin dezavantajlarını dijitalleşen tarihte de görebilmekteyizdir. Bu avantajlar tarihe uyarlandığında;
-Bulduğumuz çeşitli bilgilerin hepsinin güvenilir olmaması ve bu bilgilerin yanlışlığı dijitalleşen tarih için bir sorundur.
-İnternet ortamında araştırma yaparken karşılaştığımız maruz kaldığımız siber suçlar, siber zorbalıklar, tehditler, güvenlik ihlalleri gibi olaylar araştırmamızı olumsuz etkileyen dezavantajlardandır.
-Araştırmalırımızı yaparken özel hayatın gizliliği ilkesinin ihlal edilmesi yada ihlal etmemizde araştırmamız ve tarihi çalışmalar açısından büyük bir tehdittir.



Sonuç:

Özetle; dijitalleşme, araştırmalarımızı zenginleştiriyor, daha geniş ve kapsamlı bir kitleye ulaştırabilirken aynı zamanda bize birkaç sorun beraberliğinde getiriyor. Bunun önüne geçmek için tarih araştırmacılarımıza ve öğrencilerimize doğru eğitimi vermeliyiz. Dijitalleşme bize hizmet edip bizi bir adım daha ileriye götürmeli, bizi geriye çekmemelidir.



Kaynakça:

https://analyticahouse.com/tr/blog/dijitallesme-nedir

https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarihyazimi/issue/55064/694997

https://evrimagaci.org/blog/tarihin-dijitallesmesi-ile-olumluolumsuz-etkileri-19188?srsltid=AfmBOorL3PMksuVxavUAmocy5AApZFNVoDSDi-VoDCfy_BVbDRZC4SHo

https://prezi.com/p/fnt6f-pr27yw/dijitallesmenin-tarih-arastrma-ve-yazm-sureclerine-olumlu-ve-olumsuz-etkileri/

https://tarih27.blogspot.com/




Yorumlar